Душанбе-Дубай-Мадина-Макка-Ҷидда-Дубай-Душанбе

Рост аст, ки ягон кору амале бе розигии Худованд анҷом намешавад, балки ҳатто сурат намегирад. Ва новобаста ба хоҳишу интизориву ҳаросҳову орзӯҳо дилхоҳ кору амал ҳамон гунае оғоз шудаву ҷараён мегирад, ки офаридгор хоста бошад. Сафари мо ҳам бо мақсади Умра дар Мадинаи мунаввараву Маккаи мукаррама дар аввали моҳи марти соли равон бо хоста ва ризоияти Худованд буд. Он аз санаи 6-ум то 18-уми март идома ёфт ва ҳудудан як ҳафтаи он ба даҳаи раҳмати моҳи мубораки Рамазон иттифоқ уфтод, ки ин мояи сарфарозӣ ва шукргузории ман аст.

Дар ҳошияи Рӯзи МОДАР

Ин мусоҳиба бо ҳамкору ҳамкасби мо, корманди «ИСТИҚЛОЛ» — Абдураҳмон Раҳмонов чанд рӯз пештар аз сафари ман бо нияти Умра буд (аз 6 -ум то 18-уми марти соли 2024).

Гуфтахои нав дорад ё не, намедонам. Чунки ҳар чизе, ки имрӯз дар бораи модар ва барои ӯ гӯем, ҳамон эҳсосу андешаест, ки миллионҳо кас пештар аз мо ва хеле беҳтар дарк кардаанду гуфтаанд…

Рӯзи МОДАР барои ҳама модарони азиз муборак бод! Тандурусту хонаободу хушбахт бошед!

Худованд, модарони аз мо гузаштаро раҳмату мағфират кун ва дар Биҳишт макон деҳ!

Сабадҳои баракат

Рамазон дар воқеъ моҳи хайру баракат аст. Ба ҳамон ҳад, ки ҳатто аз тасаввури инсонҳо фаротар асту берунтар. Ҳоло то фарорасиаш ду ҳафта боқӣ монда бошад ҳам, пайки нек ва пайғоми баракат аз он моҳ аллакай мерасад. Ман, ки фарорасии Рамазони шарифро хеле пазмон мешавам, имрӯз дар маросими имзои созишнома барои кӯмакҳои башардӯстонаи иборат аз ғизо миёни Маркази имдод ва кӯмакҳои башардӯстонаи шоҳ Салмон ва Ҷамъияти Ҳилоли Аҳмари Тоҷикистон аз ҷумла, дар ҳамин маврид низ фикр мекардам. Худованд ин қадар бузург ва сахӣ аст, монанди ҳолате, ки пеш аз тифл пистони модарро пур аз шир мекунад, пештар аз Рамазон ризқи мардумони ниёзманду ятиму бечораро мерасонад.

Як лаб нон ва як лаб хотира…

Ӯ шоҳиди чанд замону давру давра аст. Ҳам замони беғамиҳову фаровоннониҳо, ки ҳатто чорвои мардум тағораҳои калони тарит дошт, ҳам замони ғамдориҳо, ки дар он ба сари ҳар аъзои оила 120 гиром нон мерасид ва акнун давраи хотираҳо ва хаёлҳои ба нон печида — даврони нонпазҳои муосир ва нонҳои гоҳ гарму сахту ширину шӯру сангакиву барқиву тафдонӣ….

Муҳимтарин фасли кории ӯ ба гумони ғолиб ҳамон давроне буд, ки мардум аз ин саволи фарзандаш ғамгину аламзада мегашт — «оча, нон дорем?»…

Бозгашт (ҳикоя)

   Зан ҳама он даҳшатро аз телевизор дид. Телевизоре, ки дар хонаи хобаш гузошта шуда буду фақат худаш онро тамошо мекард. Он чӣ, ки дигарон аз каналҳои маҳаллӣ медиданд, барои ӯ писанд набуд. Чандин сол аст, ки ӯро дар қатори телевизор нигоҳу назару андешааш ҳам дигар асту аз дигарон фарқкунанда.

  Имрӯз бошад, ӯ ба ҳадде асабӣ ва нороҳат буд, ки фикр мекардӣ касе аз он қурбониён наздиктарин шахси ӯ буд ё ҳамон хонаву ҳавлии сӯхта, ки кадом шабакаи хориҷӣ нав нишон дод, аз они ӯ аст..

Лида (ҳикоя)

  Содиқ тамоми роҳу пайроҳа ва боғу гулгашти ҳамин минтақаи шаҳрро дар чор фасли сол дидааст ва ёд дорад. Ӯ медонад, ки дар танаи чинорҳои бузурги канори роҳи мошин номи кӣ гӯё кандакорӣ шудаасту ҷамъи кадом ҳарфҳо дар ҷуссаи он дарахтҳо баробари ЛЮБОВЬ аст…

  Тулӯъ ва ғуруби офтоб, ки ӯ баъзан ину баъзан онро дар ҳошияи андешаҳои бесару нӯг тамошо мекард, шояд зеботарин ҳодисае бошад, ки аз ӯ ва атрофиён новобаста рух медод. Дар миёни фосилаи аз омадан то рафтани офтоб дар рӯзгору зиндагии ӯ даҳҳо рӯйдоди хубу на он қадар хуб ҳам ба вуқӯъ мепайваст, ки ҳар кадом таъсири ҷудогона ба рӯҳу равони ӯву хонаводааш дошт…

Куҷо шудӣ?

Сад шаб гузашт, хушрутар аз маҳ куҷо шудӣ?
Борид барф бар сару бар раҳ куҷо шудӣ?
Ман рафтаам зи хотираи мардумони шаҳр,
Эй ҳамраҳи зи ҳолатам огаҳ, куҷо шудӣ?

---

Дидам ду қулф бар дари боғат, куҷо шудӣ?
Не нур бар дилам зи чароғат, куҷо шудӣ?
Дар роҳи барфу бод кунам рӯзу моҳу сол,
Бо мӯйи сап-сафед суроғат, куҷо шудӣ?

---

Таваккал (ҳикоя)

Ҳамин мавсим инҷо ғамангезтар аст. Ба ҳар сурат чунин ба назар мерасад, ки баъди борону барфи зиёд , ки ҳатто пайроҳаҳои борики деҳаро барои муддати мадиде сафеду касногузар ва баъдтар яхдору хавфнок мекунад, дар дили ҳама як ҳолати яъс падид меояд. Хуб аст, ки инҷо ҳоло анъанаи тоза кардани роҳҳо то чанд ҷойи барои мардум муҳим, мисли масҷиду мағозаи деҳа боқӣ мондааст ва аксаран наврасон ва баъд ҷавонони аз муҳоҷират баргашта, гоҳ шабона ва гоҳо субҳи барвақт ин корро анҷом медиҳанд.

Се кунҷи як сафар (ҳикоя)

Баъди он, ки аксарияти мошинҳои кӯҳнаву фарсуда аз шаҳр бурун шуданд, ин ҷойҳо сермошин гашт. Аксарияти он мошинҳоро, ки акнун кирокашӣ мекунанд, онҳое ронандагӣ мекунанд, ки аз Русия депорт шуданд ва ё дигар хоҳиши ба онҷо рафтан надоранд. Ба болои ҳамаи ин мардумони дигар ҳам як одату кори аҷиби дигарро дар ҳамин чанд соли охир ёд гирифтанд — дигар барои кору бори худашон шаҳр рафтанӣ шаванд ҳам, ҳатман ба ин нуқта омада, се-чор мусофир мегиранд ва баъд суйи шаҳр ҳаракат мекунанд. Кадом шабе мардум дар масҷид ҷавонеро мазаммат кардаанд, ки падари беморашро дар курсии пеши мошинаш шинонида, як соат дар ҳамин истгоҳ мусофир кофтааст …

Мембрм дар и оча…

(дар ҳошияи сурудаҳои мардумӣ)

*****
Оча, мо хумори ту,

Садқа бар дидори ту,

Дар ра интизори ту

«Мембрм дар и оча…»

Хона (ҳикоя)

Ҳамон офтобе, ки ҳар саҳар нурашро аз роҳи тирезаҳои плостикии шишадору пардадори соҳибони манзили рӯ ба машриқ ба рӯйи онҳову рӯйи рахти хоби сафеду мулоими онҳо мерехт, аз пушт ҳамон чодари арӯсии модари ин ҷавонро, ки дар шаҳр акнун ҳам нақши шишаро иҷро мекунаду ҳам вазифаи пардаро, гӯё фақат ламс мекард. Нури офтоб аз як-ду роғи ин чодар-тиреза ворид шудаву гӯё аз оғози боз як рӯзи нав барои соҳибхона, ки мисли дигарон рахти хоби сафеду мулоим надошт, хабар медод.

Санҷиш (ҳикоя)

Ӯ то арӯс шудан дар бораи ин ҳама одату анъанаҳо фақат шунида буд. Тафсилоти беше надошт. Ва шояд барои он маълумоту иттилои беш надошт, ки духтари шаҳр ҳам, ки буд, он қадар ҳавасманди тамошои туйю чодари арусиву кадом анъанаҳои дигар набуд. Шояд кунҷков набуд, вагарна даҳҳо духтари ҳамсинфу ҳамкурсаш туй дошту ӯро чун дугонаву ҳамраҳи арӯс интихоб мекард. Ҳамон вақт метавонист шоҳиди ҳамаи ин анъанаҳои таги чодар ва рӯзи арӯсӣ шавад. Вале ба ҳамаи онҳо ҷавоби рад дода буд…

Ду фатир ва як алам (қиссаи воқеъӣ)

Ин деҳа аз деҳаҳои дигари атроф фарқи андаке дошт. Ҳамон фазо, ҳамон мардум, ҳамон кору бор ва ҳамон тарзу сатҳи зиндагӣ. Инҷо фақат ба назар чунин менамояд, ки ҳама чӣ дар ҳар куҷо бенизом хоб аст — дос дар кундаи дарахт, ароба паси девор, нардбон дар гӯшаи бом, табар дар мағзи кадом кундаи пир… Дар асл бошад, ҳама кор ва ҳар чизе, ки барои кору бори деҳа истифода мешавад, низому тартиби барои он мардум ошно, ҷойи муайян ва вақти истифода дорад. Ҳатто хари боркашу ҷилу тӯқумаш низ…

Гуноҳкада (ҳикоя)

(Хилватгаҳи ду гунаҳкор)

Фақат кофӣ буд, ки дару тирезаи ин хона кушода шавад. Гӯё банди дили ин ду меҳмон буд, ки кушода мегашт. Насими тирамоҳ бо панҷаи сарду шахшул он чеҳраҳои тарсхӯрдаро ламс мекард. Гӯё кадом паёму пайғомеро аз дуриҳо барои меҳмонони ин хона меовард. Оби чашм буд ё оби рӯ ва ё обрӯ, ки ҳамин ҷо сад карат бо роҳи ҷӯяҳои аз ғами зиндагӣ ва зистан пайдошуда поин метаровид. Накҳати гуворои фазои ин хона қариб ҳамеша ба ҳадди ифрот мерасид. Фурсати андак ҳоло нагузоштааст, ки фазои ошхона ғайри бӯйи ҳамин гулоби занона бо кадом бӯйи дигаре ошно шавад. Ҳамеша баъди ин вохӯриҳо ғайри он чизе, ки дар сарҳову дилҳо монда буд, як халта пур аз пӯчоқу қуттии ширинӣ, зарфҳои нӯшоба ва гоҳе пасмондаи сигору хокистари тамоку боқӣ мемонд…

Хайёл…

Охирин рафтани он се пирамардро гӯё касе надида буд. Чун он мисли рафтану омаданҳои дигари маъмулиашон буд, касе ҷиддӣ ба он хира нашуд ва таваҷҷӯҳи аз ҳарвақта бештар накард. Ва баъди овоза шудани ин ҳодиса ҳам кам касон дуруст тахмин карда метавонистанд, ки ин се пирамард куҷо шуданд, чаро рафтаанд, кай бозмегарданд, чӣ онҳоро ба ин амали ғайриоддӣ таҳрик додааст?